Obrzęk to wada kształtu drewna, którą możemy zauważyć wśród wszystkich gatunków drzew. Definiowana jest jako lokalne zniekształcenie pnia w postaci narośli. Obrzęki występują głównie na gatunkach liściastych m. in. na jesionie, lipie i topoli (szczególnie na topoli czarnej). Dość powszechnie występuje na brzozach i na tym gatunku obrzęk znany jest pod nazwą czeczoty.

Przyczyn powstania obrzęków jest kilka i ogólnie możemy podzielić je na cztery grupy:

• intensywny wzrost pąków śpiących,

• obecność obcych ciał,

• miejscowe uszkodzenia drewna,

• inne czynniki.

W zależności od przyczyn powstawania, obrzęki mogą tworzyć różne formy nawet w obrębie jednego gatunku. Jednak bez względu na przyczynę powstania, mechanizm tworzenia obrzęków jest taki sam i polega na przyśpieszonym, nierównomiernym wzroście tkanki drzewnej na pobocznicy pnia. Drewno obrzęków jest zdrowe i charakteryzuje się brakiem oznak zgnilizny – i to odróżnia go od raka.

Układ włókien w drewnie obrzęku jest nieregularny i cechuje się nierównomiernym ułożeniem słojów rocznych. Czasem widoczne są w nim ślady drobnych sęków – pozostałości po pączkach śpiących oraz fragmenty kory.

Wada czy zaleta?

Wada drewna, to pojęcie informujące o pewnej niepożądanej cesze, można powiedzieć – skazie drewna. Czy jednak zawsze wada jest cechą niepożądaną?