Asset Publisher Asset Publisher

Historia Nadleśnictwa

Nadleśnictwo Cewice w obecnych granicach utworzono w 1984 roku. Administracyjną siedzibą zostały Cewice, miejscowość leżąca 13 km od Lęborka. Najstarsze zapisy źródłowe tej miejscowości sięgają 1362 roku, w których występuje pod nazwą Czewicze (Czewicz). Nazwa Czewicz wywodzi się od nazwiska Czewa będącego skróceniem staropolskiego imienia Czewuj.

Pierwsza wzmianka o Cewicach związana jest z aktem nadania wsi na prawie magdeburskim wystawionym 30.11.1362 roku. Do roku 1760 majątek wchodził w skład rozległych posiadłości Grellów. Rozwój wsi w XIX stuleciu związany był z modernizacją traktu łączącego Lębork z Bytowem oraz budową na tej trasie linii kolejowej. Przed II Wojną Światową cewicki majątek należał do niemieckiego przemysłowca Simmera. Po wojnie wieś stała się siedzibą władz gminnych oraz nadleśnictwa.

Tereny obecnego Nadleśnictwa w przeważającej części pokryte były lasami. W XVIII oraz na początku XIX wieku notuje się intensywne wylesienia omawianego obszaru. Jednak poczynając od 1890 roku zaczęto zalesiać (głównie sosną) wyjałowione grunty rolne na utworach piaszczystych. Pierwsze zalesienia obejmowały w zasadzie grunty najmniej zdegradowane wskutek gospodarki rolnej. Natomiast zalesienia w okresie międzywojennym, a szczególnie zalesienia po II wojnie światowej dotyczyły gruntów dotąd intensywnie zagospodarowanych rolniczo.

Fot. Śródleśne jezioro (źr. http://reiseleiter-leba.eu)

 

W roku 1945 z lasów większej własności ziemskiej (majątki poniemieckie), lasów włościańskich oraz lasów państwowych utworzono Nadleśnictwo Cewice. Wchodzące w skład Nadleśnictwa Cewice lasy większej własności należały do następujących majątków: Maszewo (492,80 ha), Krępkowice (1387,29 ha), Cewice (958,75 ha), Bochowo (71,37 ha), Maleszyce (89,10 ha), Unieszynek (132,25 ha), Lubań (802,13 ha). Natomiast pozostałą powierzchnię stanowiły lasy państwowe (1093,34 ha) oraz lasy drobnej własności (747,53 ha).

 

Fot. Willa Roberta Sinnera w Maszewie Lęborskim, później pełniąca rolę leśniczówki.(źr. http://reiseleiter-leba.eu)

 

 

Według prowizorycznego planu urządzeniowego sporządzonego na 1.10.1947 roku powierzchnia ogólna Nadleśnictwa wynosiła 5774,56 ha. W okresie obowiązywania tego planu dokonano znacznych zalesień przejmowanych gruntów porolnych. Podstawowym gatunkiem wprowadzanym do nowo zakładanych upraw była sosna, w wyniku czego powstał spory areał monokultur sosnowych, w tym również na siedliskach lasowych. Właśnie z tego okresu pochodzi duża powierzchnia drzewostanów sosnowych porażonych hubą korzeniową, sukcesywnie przebudowywanych i planowanych do przebudowy.

Z lasów Nadleśnictwa utworzono jedno gospodarstwo bezzrębowe bukowo-dębowo-sosnowe o wiekach rębności:

                      sosna                                 – 100 lat,

                      dąb, buk                           – 120 lat.

W trakcie realizacji prowizorycznego planu ugl nastąpiła korekta sposobu użytkowania. Lokalizacja cięć oraz sposoby użytkowania zaprojektowane w operacie uległy całkowitej zmianie na skutek zaniechania bezzrębowego zagospodarowania. Na lata 1956 – 1960 został opracowany nowy plan cięć użytków rębnych, uwzględniający sposób zrębowo-przerębowy na siedliskach lasowych. Przy wykonywaniu planów gospodarczych, corocznie ustalano ich rozmiar, który był wyższy od wyliczonych i zatwierdzonych etatów urządzeniowych.

Użytkowanie uboczne obejmowało pozyskanie:

             żywicy                                        – 8 ton rocznie,

             kory garbarskiej                     – 10 ton rocznie,

             szyszek sosnowych               – 4 tony rocznie,

             choinek świerkowych          – 2000 sztuk rocznie.

Poważnemu zaniedbaniu uległa istniejąca sieć dróg oraz urządzeń wodno-melioracyjnych, a działalność inwestycyjna nie była w stanie zaspokoić minimum potrzeb w zakresie budowy osad, remontów i elektryfikacji.

W roku 1961 rozpoczęto prace terenowe definitywnego urządzania lasu, które zakończono w 1962 roku. Plan definitywnego urządzania lasu został sporządzony na okres 1.10.1961 – 30.09.1971. Lasy Nadleśnictwa zostały podzielone na dwie grupy:

-        lasy grupy I (ochronne),

-        lasy grupy II (gospodarcze).

 

W tym okresie Nadleśnictwo Cewice posiadało 4,67 ha szkółek leśnych, które w pełni pokrywały zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy.

 


Fot. Dawna siedziba Nadleśnictwa w Cewicach (źr. http://reiseleiter-leba.eu)

 

W dniu 19.04.1972 Nadleśnictwo Cewice wraz z częścią Nadleśnictwa Pogorzelice zostało włączone do Nadleśnictwa Lębork tworząc jeden z czterech obrębów leśnych dużego Nadleśnictwa Lębork. Powierzchnia obrębu Cewice wynosiła 11428,61 ha i składała się z 8 leśnictw (Cewice, Jeziernik, Uniesin, Runowo, Kamieniec, Święte, Mikorowo, Rokitki). W obrębie Cewice zainwentaryzowano 35,39 ha przepadłych upraw, które stanowiły 3,8% ogólnej powierzchni upraw. W omawianym okresie gospodarczym (w roku 1979) miał miejsce początek gradacji brudnicy mniszki, która pojawiła się w leśnictwie Kamieniec. Z pierwotnych szkodników owadzich na terenie leśnictw Mikorowo i Święte zanotowano masowy pojaw poprocha cetyniaka w latach 1972 – 1973. Groźnymi szkodnikami świerka nadal pozostawały korniki. Największe uszkodzenia ze strony zwierzyny łownej zainwentaryzowano w leśnictwach Mikorowo i Rokitki.

II rewizję planu urządzeniowego dla Nadleśnictwa Lębork, w skład którego wchodził obręb Cewice przeprowadzono w 1980 roku na okres od 1.01.1980 do 31.12.1989 roku. Decyzją Dyrektora Naczelnego Zarządu Lasów Państwowych z dnia 1.07.1984 roku utworzono obecne Nadleśnictwo Cewice wyłączając z Nadleśnictwa Lębork cały obręb Cewice, a z ówczesnego obrębu Lębork dwa leśnictwa – Okalice i Maszewo. Ponadto Zarządzeniem Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z dnia 3.02.1986 roku w sprawie zmian zasięgu terytorialnego jednostek organizacyjnych przyjęto z Nadleśnictwa Bytów grunty o powierzchni 116,84 ha.

 

Od tego momentu Nadleśnictwo Cewice składa się z dwóch obrębów (Cewice i Mikorowo), 14 leśnictw (Okalice, Maszewo, Krępkowice, Bukowina, Cewice, Jeziernik, Kamieniec, Uniesin, Runowo, Unieszynko, Mikorowo, Święte, Kozin, Rokitki).

 

Do roku 1989 systematycznie przekraczano etat roczny użytków głównych przeciętnie o 50%. Dopiero od 1990 notuje się znaczne obniżenie oscylujące wokół etatu ze średnim przekroczeniem około 1%. Głównymi przyczynami powodującymi globalne przekroczenia etatów były:

-        huraganowe wiatry w latach 1980 – 1982,

-        gradacja brudnicy mniszki w latach 1980 – 1983,

-        masowe wystąpienie patogenów grzybowych z rodzaju Scleroderris w latach 1982 – 1985,

-        wzmożone występowanie grzybów korzeniowych w drzewostanach na gruntach porolnych,

-        niedobór wilgoci w glebie, jako efekt lat suchych,

-        masowy rozwój szkodników wtórnych.

 

Konieczność likwidacji szkód wymusiła całkowitą zmianę wykonawstwa wcześniej planowanych zadań. Wycięto 484,73 ha zrębów sanitarnych nie objętych planem cięć.

Inwentaryzacja stanu sanitarnego i biologicznego lasu sporządzona przez BULiGL Oddział w Gdyni w 1983 roku uszeregowała nadleśnictwo na pierwszym, niechlubnym miejscu w ówczesnym OZLP Gdańsk pod względem ilości szkód w drzewostanach. Szkody wyrządzone przez huraganowe wiatry w latach 1980 – 1982, spotęgowała gradacja brudnicy mniszki, której nasilenie nastąpiło w 1982 i 1983 roku, a czasokres żerowania zawierał się w latach 1979 – 1983. Pod koniec gradacji brudnicy mniszki z wielkim nasileniem zaatakował patogen grzybowy z rodzaju scleroderris. Szczególną aktywność tego patogena zanotowano w latach 1982 – 1985. Ubytek aparatu asymilacyjnego zmniejszył biologiczną odporność drzewostanów ułatwiając pojaw na skalę gradacyjną szkodników wtórnych: korników w drzewostanach świerkowych i cetyńców w drzewostanach sosnowych. Największe szkody spowodowały korniki, których zwalczanie prowadzono poprzez usuwanie zasiedlonych drzew oraz wykładanie pułapek feromonowych. Klęskowy rozmiar szkodliwych czynników zarówno biotycznych jak i abiotycznych silnie rozrzedził drzewostany, a duże zręby sanitarne wpłynęły ujemnie na cały ekosystem naruszając równowagę ekologiczną i wytwarzając nowe zmienione warunki

Trzecią rewizję planu urządzenia lasu wykonano w roku 1992 według stanu na 01.01.1993 roku. Powierzchnia leśna nadleśnictwa została podzielona na lasy rezerwatowe oraz ochronne i gospodarcze. W skład lasów ochronnych wchodziły: lasy glebochronne, wodochronne, doświadczalne, nasienne, ostoje zwierzyny chronionej oraz obronne. W ramach podziału na gospodarstwa powierzchnię leśną podzielono na specjalne, zrębowe, przerębowo-zrębowe i przerębowe. Również wieki rębności dla głównych gatunków pozostały bez zmian. W roku 2000 sporządzono aneks do planu urządzania z powodu szkód jakie wystąpiły w drzewostanach na skutek wiatrów w 1999 roku. Nastąpiło również wzmożone wydzielanie posuszu na skutek uszkodzeń drzewostanów przez szkodniki wtórne i hubę korzeniową. Czwarta rewizja terenowo została wykonana w roku 2001, kameralnie w 2002. Utrzymano dotychczasowy podział powierzchniowy i numerację oddziałów. Okres obowiązywania 2003 – 2012.

Rozporządzeniem Nr 24/2007 Wojewody Pomorskiego z dnia 9 lipca 2007 roku został uznany rezerwat przyrody „Karwickie Źródliska" położony w obrębie Mikorowo oddz. 127c, d o powierzchni 3,22 ha wraz z otuliną. Otulina została zaliczona do lasów cennych przyrodniczo.

W części południowej, wschodniej i północnej Nadleśnictwo Cewice graniczy z lasami państwowymi RDLP w Gdańsku Nadleśnictwa Lębork, Strzebielino, Kartuzy i niewielki fragment z Lipuszem. Granica zachodnia stanowi granicę RDLP Gdańsk z RDLP Szczecinek. Graniczy z tej strony głównie z Nadleśnictwem Łupawa oraz niewielkimi fragmentami z Damnicą i Bytowem.